Wat is leven?

Een steen, een koelkast en een lamp leven natuurlijk niet; een aap, een konijn, een boom en een bacterie wel. Wanneer noemen we iets leven?

Verschillende vakgebieden

Wetenschappers proberen al honderden, misschien zelfs duizenden, jaren een goede beschrijving te bedenken voor het leven. Maar tot op de dag van vandaag hebben ze niets gevonden waar iedereen tevreden mee is.

Eén van de redenen daarvoor: wetenschappers uit verschillende vakgebieden kijken allemaal op een andere manier naar het leven. Iemand die natuurkunde heeft gestudeerd, beschrijft het leven bijvoorbeeld heel anders dan een bioloog of een wiskundige.

Virussen

Er zijn wel een aantal basisregels waaraan leven hier op aarde volgens de meeste wetenschappers moet voldoen. Zo moet een levend wezen kunnen ademen, eten en drinken. Het moet afvalstoffen uit zijn lichaam lozen. Ook moet het kunnen bewegen, groeien en waarnemen (zien, proeven, ruiken bijvoorbeeld). En het moet kindjes kunnen krijgen.

Dieren, bomen, planten en bacteriën zijn daar allemaal toe in staat. Die noemen we dus allemaal levend.

Virussen komen een eind in de buurt. Toch scharen biologen ze niet onder de levende wezens. Virussen kunnen namelijk niet ademen of groeien. Ook kunnen ze zich alleen maar vermenigvuldigen als ze in het lichaam van een ander wezen zitten.

Buitenaardse wezens

Overigens gelden deze ‘basisregels’ alleen voor het leven dat we hier op aarde kennen. Wie weet bestaat er wel leven op een verre planeet dat heel andere kenmerken heeft. Misschien is het daarom ook maar goed dat wetenschappers nog geen vaste omschrijving voor het leven hebben verzonnen. Buitenaardse wezens zouden die alleen maar overhoop halen.