Aarde & klimaat, Dier & plant

Hoe is de zuurstof in de lucht ontstaan?

Emma, 8

Je lichaam werkt voor geen meter zonder zuurstof. Gelukkig wemelt het in de lucht van dit levensbelangrijke gas. Maar hoe is dat spul daar ooit terechtgekomen?

Zuurstofcrisis

Stel dat je in een tijdmachine stapt en 2,5 miljard jaar terug in de tijd reist. Zodra je uitstapt, zul je merken dat je een groot probleem hebt. Je stikt! Er was toen nauwelijks zuurstofgas in de lucht van de aarde.

Dat veranderde pas met de Grote Zuurstofcrisis. Dat was een periode tussen 2,4 en 2,0 miljard jaar geleden. Toen steeg de hoeveelheid zuurstofgas in de oceanen en de atmosfeer met zeker een miljoen procent!

Jonge aarde

2,5 miljard jaar geleden zat er nauwelijks zuurstof in de lucht. Illustratie: Peter Sawyer/Smithsonian Institute

De oorzaak? Piepkleine wezentjes. Cyanobacteriën. Ook wel blauwalg genoemd. Net zoals planten en bomen nu konden deze beestjes energie uit zonlicht gebruiken om water en andere gassen om te zetten in suiker. Dat proces leverde wel een afvalproduct op. Je raadt het al: zuurstofgas. Dat scheten ze dus letterlijk uit.

Bijtend goedje

Cyanobacterien waren een enorm succes op aarde. En dat mondde uit in een ramp. Zuurstof is een heel bijtend goedje. Talloze levensvormen stierven uit doordat de oceanen en de atmosfeer steeds giftiger werden.

Maar er ontstonden ook nieuwe soorten, die juist goed gebruikmaakten van al dat zuurstof. Zij werden een doorslaand succes in deze nieuwe zuurstofrijke wereld.

Zo zie je maar: de een zijn scheet is de ander zijn levenslucht.

Beantwoord door Sebastiaan van de Water