Hoe is de film uitgevonden?

Overal zie je filmpjes. Op je telefoon en op je computer, op de televisie en op het bioscoopscherm. Maar hoe is film uitgevonden?

Meerdere uitvindingen

‘De film is uitgevonden in de negentiende eeuw’, zegt Roel Vande Winkel, filmonderzoeker bij KU Leuven. ‘Eigenlijk was het niet één uitvinding, maar kwamen er opeens verschillende ontdekkingen samen.’

‘De eerste ontdekking was dat je beweging kunt nabootsen met tekeningen’, vertelt Vande Winkel. ‘Wanneer je tekeningen die onderling een beetje verschillen héél snel achter elkaar laat zien, dan lijkt het beeld te bewegen.’

Bewegende foto

‘De tweede ontdekking was de fotografie’, gaat Vande Winkel verder. ‘Als je tekeningen snel achter elkaar kunt laten zien, dan kun je ook foto’s snel achter elkaar laten zien. En dan is het net alsof je een bewegende foto hebt.’

‘De derde uitvinding was de projector’, zegt Vande Winkel. ‘Dat is een apparaat waarmee je tekeningen of foto’s groot kunt afbeelden op een scherm. Als je die drie dingen samenbrengt, heb je de basis voor film.’

Aankomende trein

En wie heeft die drie uitvindingen dan bij elkaar gebracht? ‘Daar waren veel uitvinders mee bezig’, zegt Vande Winkel. ‘Maar het beroemdst zijn de broers Lumière uit Frankrijk. Zij bedachten de cinematograaf: een apparaat waarmee ze films konden opnemen én afspelen. Ons woord cinema komt van dit apparaat.’

‘De broers Lumière maakten vooral korte films over eenvoudige dingen’, vertelt Vande Winkel. ‘Ze filmden bijvoorbeeld hoe een trein aankwam in een station. Voor ons klinkt dat saai, maar in die tijd had nog nooit iemand zulke bewegende beelden gezien!’

De geboorte van de film

‘Eerst vertoonden de broers Lumière hun films vooral aan vrienden en kennissen’, sluit Vande Winkel af. ‘Maar op 28 december 1895 gaven ze voor het eerst een grote voorstelling aan mensen die een kaartje moesten kopen. Deze datum wordt daarom vaak gezien als de geboortedag van de film.’